Światło i rozkład widmowy (1-6)
Opis światła opiera się na jego rozkładzie widmowym: rozkładzie mocy promieniowania w funkcji długości fali w zakresie widzialnym (w granicach od około 380 nm do 780 nm).
Numer: 1
Uproszczone oświadczenie
Białe światło stanowi superpozycję fal elektromagnetycznych o różnych długościach, postrzeganych przez człowieka jako barwy
Informacje kontekstowe
Wrażenia barwne powstają w wyniku detekcji przez oko światła o zróżnicowanych długościach fal. Najkrótsze fale wzbudzają wrażenie koloru fioletowego, a kolejno dłuższe – indygo, niebieskiego, zielonego, żółtego, pomarańczowego i czerwonego.
Bibliografia
CIE. (2020). ILV: International Lighting Vocabulary. CIE Central Bureau.
Boyce, P. R. (2014). Human factors in lighting (3rd ed.). CRC Press, Taylor & Francis Group.
Przebieg ekspozycji na światło w ciągu doby i roku charakteryzuje się dużą złożonością, zależną od lokalizacji oraz charakteru podejmowanych aktywności.
Numer: 2
Uproszczone oświadczenie
Ilość światła wokół nas (lub wielkość ekspozycji na światło) zmienia się, gdy przemieszczamy się między przestrzeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi, w ciągu dnia oraz w różnych porach roku. Natężenie oświetlenia (lub dawka ekspozycji na światło) jest zmienna w zależności od lokalizacji wewnątrz lub na zewnątrz budynków, pory doby oraz sezonu.”
Informacje kontekstowe
Natężenie światła słonecznego rośnie od świtu do południa, a następnie maleje wieczorem. W zależności od położenia geograficznego, ilość światła dziennego znacząco różni się między latem a zimą.
Bibliografia
Webler, F. S., Spitschan, M., Foster, R. G., Andersen, M., & Peirson, S. N. (2019). What is the ‘spectral diet’ of humans? Curr Opin Behav Sci, 30, 80-86.
Ekspozycję na światło można opisać za pomocą natężenia napromienienia: całkowitej ilości energii dla wszystkich długości fal od 380 do 780 nm, ważonej według interesującej nas funkcji.
Numer: 3
Uproszczone oświadczenie
Możemy określić ekspozycję na światło, mierząc natężenie promieniowania w różnych zakresach długości fal oraz uwzględniając czas trwania ekspozycji.
Informacje kontekstowe
Możemy scharakteryzować źródło światła poprzez opisanie jego spektralnej egzytancji promieniowania, która określa, ile mocy promieniowania emituje ono dla każdej długości fali. Całkowita moc we wszystkich długościach fal nazywana jest strumieniem energetycznym. Fizycy mierzą natężenie promieniowania (moc na kąt bryłowy), podczas gdy naukowcy z dziedziny biologii i psychologii badają, jak to promieniowanie, padając na powierzchnię (napromieniowanie), wpływa na różne procesy.
Bibliografia
CIE. (2014). CIE TN 002:2014: Relating photochemical and photobiological quantities to photometric quantities. CIE Central Bureau.
Światło dzienne charakteryzuje się ciągłym, szerokim rozkładem widmowym, z dużą mocą promieniowania rozłożoną w całym zakresie widzialnych długości fal (około 380–780 nm).
Numer: 4
Uproszczone oświadczenie
Światło dzienne zawiera wszystkie widzialne długości fal i można je rozdzielić na wszystkie kolory tęczy.
Informacje kontekstowe
Światło dzienne, łączące bezpośrednie światło słoneczne i rozproszone światło nieba, obejmuje pełne widmo fal widzialnych oraz fale spoza niego. Jego skład zmienia się wraz z porą dnia i pogodą, co wpływa na postrzeganą barwę.
Bibliografia
Boyce, P. R. (2014). Human factors in lighting (3rd ed.). CRC Press, Taylor & Francis Group.
Różne elektryczne źródła światła (np. lampy LED, fluorescencyjne itp.) mają różne rozkłady widmowe.
Numer: 5
Uproszczone oświadczenie
Różne źródła światła generują światło na różne sposoby, wytwarzając odrębne długości fal (postrzegane jako różne barwy).
Informacje kontekstowe
Różne technologie źródeł światła wykorzystują różnorodne materiały do konwersji energii elektrycznej na światło.Spektralna gęstość mocy promieniowania rozkłada się na poszczególne długości fal w sposób charakterystyczny dla danego materiału aktywnego. Dystrybucja ta, określana mianem rozkładu widmowego.
Bibliografia
Pattison, P. M., Tsao, J. Y., Brainard, G. C., & Bugbee, B. (2018). LEDs for photons, physiology and food. Nature, 563(7732), 493-500.
DiLaura, D. L., Houser, K. W., Mistrick, R. G., & Steffy, G. R. (2011). The lighting handbook. Illuminating Engineering Society of North America.
Światło i widmo (1-6)
Właściwości światła dziennego (rozkład widmowy, natężenie promieniowania i azymutalną i zenitalną egzytancję widmową) zmieniają się w ciągu dnia i roku oraz wraz ze zmianami pogody.
Numer: 6
Uproszczone oświadczenie
Barwa, natężenie promieniowania i rozkład przestrzenny światła dziennego zmieniają się w ciągu dnia, wraz z porami roku i pogodą.
Informacje kontekstowe
Podczas przechodzenia światła słonecznego przez atmosferę fale krótsze (niebieskie) ulegają silniejszemu rozpraszaniu niż fale o większej długości, co powoduje, że niebo postrzegamy jako niebieskie.
Bibliografia
DiLaura, D. L., Houser, K. W., Mistrick, R. G., & Steffy, G. R. (2011). The lighting handbook. Illuminating Engineering Society of North America.
Lynch, D. K., & Livingston, W. (2001). Color and light in nature (2nd ed.). Cambridge University Press.
Woelders, T., Wams, E. J., Gordijn, M. C. M., Beersma, D. G. M., & Hut, R. A. (2018). Integration of color and intensity increases time signal stability for the human circadian system when sunlight is obscured by clouds. Sci Rep, 8(1), 15214. https://doi.org/10.1038/s41598-018-33606-5
Spitschan, M., Aguirre, G. K., Brainard, D. H., & Sweeney, A. M. (2016). Variation of outdoor illumination as a function of solar elevation and light pollution. Sci Rep, 6, 26756. https://doi.org/10.1038/srep26756
Ludzkie fotoreceptory (7-9)
W ludzkim oku znajduje się siatkówka, która zawiera kilka rodzajów komórek światłoczułych różnie reagujacej na poszczególne długości fali.
Numer: 7
Uproszczone oświadczenie
Siatkówka zawiera różnego rodzaju światłoczułe receptory, dzięki którym możliwia jest percepcja kolorów przez człowieka.
Informacje kontekstowe
W ludzkim oku siatkówka zawiera światłoczułe receptory, dzięki którym światło przekształcane jest w sygnały przekazywane do mózgu. Receptory te to: czopki, pręciki oraz wewnętrznie światłoczułe komórki zwojowe siatkówki (ipRGCs)²⁶,²⁷.
Bibliografia
Lucas, R. J., Peirson, S. N., Berson, D. M., Brown, T. M., Cooper, H. M., Czeisler, C. A., Figueiro, M. G., Gamlin, P. D., Lockley, S. W., O’Hagan, J. B., Price, L. L., Provencio, I., Skene, D. J., & Brainard, G. C. (2014). Measuring and using light in the melanopsin age. Trends Neurosci, 37(1), 1-9.
Kolb, H. (2005). Photoreceptors. In H. Kolb, E. Fernandez, B. Jones, & R. Nelson (Eds.), Webvision: The Organization of the Retina and Visual System. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21413389
Czopki umożliwiają nam widzenie barw, ruchu i szczegółów przestrzennych w fotopowych warunkach oświetleniowych.
Numer: 8
Uproszczone oświadczenie
Czopki umożliwiają nam widzieć kolory, ruch i obiekty przy wysokich poziomach oświetlenia.
Informacje kontekstowe
Czopki to receptory umożliwiające rozróżnianie barw przez człowieka. Nazwę zawdzięczają swojemu kształtowi (tak, jak wyglądają pod mikroskopem). Największe zagęszczenie czopków występuje w dołku środkowym (centrum siatkówki).
Bibliografia
Stockman, A. (2019). Cone fundamentals and CIE standards. Current Opinion in Behavioral Sciences, 30, 87-93.
Brainard, D. H. (2019). Color, pattern, and the retinal cone mosaic. Curr Opin Behav Sci, 30, 41-47.
Pręciki umożliwiają nam dostrzeganie podstawowych szczegółów przestrzennych w warunkach widzenia mezopowego i skotopowego.
Numer: 9
Uproszczone oświadczenie
Komórki pręcikowe pomagają nam widzieć kształty i szczegóły w warunkach widzenia mezopowego i skotopowego.
Informacje kontekstowe
Pręciki aktywują się w warunkach widzenia mezopowego i skotopowego (luminancja na siatkówce oka poniżej 0.5 cd/m^2), ich czułość przewyższa znacznie czułość czopków.
Bibliografia
Fu, Y. (2018). Phototransduction in rods and cones. In H. Kolb, E. Fernandez, B. Jones, & R. Nelson (Eds.), Webvision: The Organization of the Retina and Visual System.
Kolb, H. (2009). Circuitry for rod signals through the retina. In H. Kolb, E. Fernandez, B. Jones, & R. Nelson (Eds.), Webvision: The Organization of the Retina and Visual System.
Pozawizualne efekty światła (10-20)
Światłoczułe komórki zwojowe siatkówki (ipRGCs) przekształcają światło w sygnały, które wpływają na wiele funkcji fizjologicznych w organiźmie człowieka.
Numer: 10
Uproszczone oświadczenie
Kiedy ipRGCs wykrywają światło, wysyłają sygnały do mózgu, aby regulować różne funkcje organizmu.
Informacje kontekstowe
ipRGCs wysyłają sygnały elektryczne do obszarów mózgu, które regulują cykl sen–czuwanie, poziom czujności oraz nastrój.
Bibliografia
Lucas, R. J., Peirson, S. N., Berson, D. M., Brown, T. M., Cooper, H. M., Czeisler, C. A., Figueiro, M. G., Gamlin, P. D., Lockley, S. W., O’Hagan, J. B., Price, L. L., Provencio, I., Skene, D. J., & Brainard, G. C. (2014). Measuring and using light in the melanopsin age. Trends Neurosci, 37(1), 1-9.
Spitschan, M. (2019). Melanopsin contributions to non-visual and visual function. Curr Opin Behav Sci, 30, 67-72.
Lucas, R. J., Lall, G. S., Allen, A. E., & Brown, T. M. (2012). How rod, cone, and melanopsin photoreceptors come together to enlighten the mammalian circadian clock. Prog Brain Res, 199, 1-18. https://doi.org/10.1016/B978-0-444-59427-3.00001-0
Światło, głównie poprzez działanie komórek ipRGCs, powoduje zahamowanie wydzielania melatoniny wieczorem i w nocy.
Numer: 11
Uproszczone oświadczenie
Światło blokuje produkcję melatoniny (hormonu regulującego cykl sen-czuwanie), szczególnie wieczorem i w nocy.
Informacje kontekstowe
Komórki ipRGCs zawierają melanopsynę (białko wrażliwe na światło) aktywującą się w odpowiedzi na światło o wystarczającym natężeniu. Ta aktywacja uruchamia szlak neuronalny, który blokuje produkcję melatoniny w szyszynce.
Bibliografia
Brown, T. M. (2020). Melanopic illuminance defines the magnitude of human circadian light responses under a wide range of conditions. J Pineal Res, 69(1), e12655.
Prayag, A. S., Najjar, R. P., & Gronfier, C. (2019). Melatonin suppression is exquisitely sensitive to light and primarily driven by melanopsin in humans. J Pineal Res, 66(4), e12562.
Giménez MC, Stefani O, Cajochen C, Lang D, Deuring G, Schlangen LJM. Predicting melatonin suppression by light in humans: Unifying photoreceptor-based equivalent daylight illuminances, spectral composition, timing and duration of light exposure. J Pineal Res. 2022; 72:e12786.
Światło jest głównym sygnałem zapewniającym synchronizację rytmu okołodobowego z 24-godzinnymi cyklami środowiskowymi.
Numer: 12
Uproszczone oświadczenie
Światło jest podstawowym czynnikiem synchronizującym cykle okołodobowe organizmu z cyklem dnia i nocy wyznaczanym przez Słońce.
Informacje kontekstowe
Światło pomaga regulować wewnętrzne rytmy okołodobowe organizmu. To zapewnia, że procesy biologiczne są w zgodzie z cyklem dnia i nocy.
Bibliografia
Blume, C., Garbazza, C., & Spitschan, M. (2019). Effects of light on human circadian rhythms, sleep and mood. Somnologie (Berl), 23(3), 147-156. https://doi.org/10.1007/s11818-019-00215-x
Duffy, J. F., & Czeisler, C. A. (2009). Effect of light on human circadian physiology. Sleep Med Clin, 4(2), 165-177.
Wright, K. P., Jr., McHill, A. W., Birks, B. R., Griffin, B. R., Rusterholz, T., & Chinoy, E. D. (2013). Entrainment of the human circadian clock to the natural light-dark cycle. Curr Biol, 23(16), 1554-1558. https://doi.org/10.1016/j.cub.2013.06.039
Światło bezpośrednio wpływa na zegar biologiczny w mózgu, regulując cykl sen-czuwanie oraz inne dobowe rytmy fizjologiczne.
Numer: 13
Uproszczone oświadczenie
Światło oddziałuje na wewnętrzny zegar biologiczny, odpowiedzialny za regulację cyklu sen–czuwanie i innych rytmów dobowych
Informacje kontekstowe
Ekspozycja na światło wpływa na sen, wydzielanie hormonów, metabolizm oraz poziom czujności.
Bibliografia
Blume, C., Garbazza, C., & Spitschan, M. (2019). Effects of light on human circadian rhythms, sleep and mood. Somnologie (Berl), 23(3), 147-156. https://doi.org/10.1007/s11818-019-00215-x
Duffy, J. F., & Czeisler, C. A. (2009). Effect of light on human circadian physiology. Sleep Med Clin, 4(2), 165-177.
Poranne światło może przyspieszyć rytm okołodobowy, a światło wieczorne może go opóźnić.
Numer: 14
Uproszczone oświadczenie
Poranne światło sprzyja wcześniejszemu budzeniu się, natomiast światło wieczorne może opóźniać porę snu i przebudzenia.
Informacje kontekstowe
Światło sygnalizuje mózgowi aktywność. Poranne światło przyspiesza wewnętrzny zegar organizmu (przesuwając go na wcześniejszą porę), natomiast światło wieczorne go opóźnia (przesuwając na późniejszą porę).
Bibliografia
Khalsa, S. B., Jewett, M. E., Cajochen, C., & Czeisler, C. A. (2003). A phase response curve to single bright light pulses in human subjects. J Physiol, 549(Pt 3), 945-952.
St Hilaire, M. A., Gooley, J. J., Khalsa, S. B., Kronauer, R. E., Czeisler, C. A., & Lockley, S. W. (2012). Human phase response curve to a 1 h pulse of bright white light. J Physiol, 590(13), 3035-3045.
Światło może w określonych warunkach zwiększać czujność oraz poprawiać funkcje poznawcze.
Numer: 15
Uproszczone oświadczenie
W określonych sytuacjach światło może zwiększać czujność i poprawiać zdolności poznawcze.
Informacje kontekstowe
W określonych warunkach ekspozycja na światło o wysokiej intensywności w ciągu dnia i nocy zwiększa czujność oraz poprawia funkcje poznawcze.
Bibliografia
Cajochen, C., Zeitzer, J. M., Czeisler, C. A., & Dijk, D. J. (2000). Dose-response relationship for light intensity and ocular and electroencephalographic correlates of human alertness. Behav Brain Res, 115(1), 75-83. https://doi.org/10.1016/s0166-4328(00)00236-9
Lok, R., Joyce, D. S., & Zeitzer, J. M. (2022). Impact of daytime spectral tuning on cognitive function. J Photochem Photobiol B, 230, 112439.
Lok, R., Smolders, K., Beersma, D. G. M., & de Kort, Y. A. W. (2018). Light, alertness, and alerting effects of white light: a literature overview. J Biol Rhythms, 33(6), 589-601.
O fizjologicznych reakcjach na światło decyduje przede dawka światła docierającego do siatkówki i stymulującego komórki ipRGCs w danym czasie.
Numer: 16
Uproszczone oświadczenie
Reakcja organizmu na światło zależy od dawki światła oraz od pory, w której dociera ono do komórek ipRGC w siatkówce.
Informacje kontekstowe
Reakcja komórek ipRGC prawdopodobnie zależy od pory dnia oraz czynników dobowych.
Bibliografia
CIE. (2018). CIE S 026/E:2018: CIE system for metrology of optical Radiation for ipRGC-influenced responses to light. Central Bureau. https://doi.org/10.25039/s026.2018
Gimenez, M. C., Stefani, O., Cajochen, C., Lang, D., Deuring, G., & Schlangen, L. J. M. (2022). Predicting melatonin suppression by light in humans: Unifying photoreceptor-based equivalent daylight illuminances, spectral composition, timing and duration of light exposure. J Pineal Res, 72(2), e12786. https://doi.org/10.1111/jpi.12786
Schlangen, L. J. M., & Price, L. L. A. (2021). The lighting environment, its metrology, and non-visual responses. Front Neurol, 12, 624861.
Schollhorn, I., Stefani, O., Lucas, R. J., Spitschan, M., Epple, C., & Cajochen, C. (2024). The impact of pupil constriction on the relationship between melanopic EDI and melatonin suppression in young adult males. J Biol Rhythms, 39(3), 282-294.
Wyższe poziomy światła wieczorem mogą wydłużać czas potrzebny do zaśnięcia.
Numer: 17
Uproszczone oświadczenie
Ekspozycja na światło wieczorem może utrudniać proces zasypiania.
Informacje kontekstowe
Ekspozycja na światło wieczorem sygnalizuje organizmowi, że nadal trwa dzień. Powoduje to wzrost czujności i przesunięcie wewnętrznego zegara na późniejszą porę.
Bibliografia
Cain, S. W., McGlashan, E. M., Vidafar, P., Mustafovska, J., Curran, S. P. N., Wang, X., Mohamed, A., Kalavally, V., & Phillips, A. J. K. (2020). Evening home lighting adversely impacts the circadian system and sleep. Sci Rep, 10(1), 19110.
Cajochen, C., Stefani, O., Schöllhorn, I., Lang, D., & Chellappa, S. L. (2022). Influence of evening light exposure on polysomnographically assessed night-time sleep: A systematic review with meta-analysis. Lighting Research & Technology, 54(6), 609-624.
Schollhorn, I., Stefani, O., Lucas, R. J., Spitschan, M., Slawik, H. C., & Cajochen, C. (2023). Melanopic irradiance defines the impact of evening display light on sleep latency, melatonin and alertness. Commun Biol, 6(1), 228.
Stefani, O., Freyburger, M., Veitz, S., Basishvili, T., Meyer, M., Weibel, J., Kobayashi, K., Shirakawa, Y., & Cajochen, C. (2021). Changing color and intensity of LED lighting across the day impacts on circadian melatonin rhythms and sleep in healthy men. J Pineal Res, 70(3), e12714. https://doi.org/10.1111/jpi.12714
Intensywne oświetlenie w ciągu dnia może poprawiać nastrój.
Numer: 18
Uproszczone oświadczenie
Światło o dużej intensywności w ciągu dnia może poprawiać nastrój.
Informacje kontekstowe
Ekspozycja na naturalne światło dzienne (słoneczne) lub światło elektryczne o wysokiej intensywności, wolne od olśnienia, może zmniejszać stres i poprawiać równowagę emocjonalną.
Bibliografia
Burns, A. C., Saxena, R., Vetter, C., Phillips, A. J. K., Lane, J. M., & Cain, S. W. (2021). Time spent in outdoor light is associated with mood, sleep, and circadian rhythm-related outcomes: A cross-sectional and longitudinal study in over 400,000 UK Biobank participants. J Affect Disord, 295, 347-352.
Maruani, J., & Geoffroy, P. A. (2019). Bright light as a personalized precision treatment of mood disorders. Front Psychiatry, 10, 85.
Zwiększanie intensywności oświetlenia w ciągu dnia może poprawiać jakość snu w kolejnej nocy.
Numer: 19
Uproszczone oświadczenie
Ekspozycja na wyższe poziomy natężenia oświetlenia w ciągu dnia może poprawiać sen.
Informacje kontekstowe
Ekspozycja na wyższe poziomy natężenia oświetlenia w ciągu dnia zmniejsza fragmentację snu (nocne przebudzenia) i zwiększa udział snu głębokiego w nocy.
Bibliografia
Cajochen, C., Reichert, C., Maire, M., Schlangen, L. J. M., Schmidt, C., Viola, A. U., & Gabel, V. (2019). Evidence that homeostatic sleep regulation depends on ambient lighting conditions during wakefulness. Clocks Sleep, 1(4), 517-531.
Lok, R., Woelders, T., Gordijn, M. C. M., van Koningsveld, M. J., Oberman, K., Fuhler, S. G., Beersma, D. G. M., & Hut, R. A. (2022). Bright light during wakefulness improves sleep quality in healthy men: a forced desynchrony study under dim and bright light (III). J Biol Rhythms, 37(4), 429-441.
Wams, E. J., Woelders, T., Marring, I., van Rosmalen, L., Beersma, D. G. M., Gordijn, M. C. M., & Hut, R. A. (2017). Linking light exposure and subsequent sleep: a field polysomnography study in humans. Sleep, 40(12).
W zaleceniach terapeutycznych, ekspozycja na światło o wysokim natężeniu w godzinach porannych może poprawiać nastrój u pacjentów z określonymi schorzeniami.
Numer: 20
Uproszczone oświadczenie
Specjaliści mogą przepisywać terapię światłem jako metodę leczenia depresji zimowej oraz innych zaburzeń zdrowotnych.
Informacje kontekstowe
Objawy depresyjne u osób z sezonowym zaburzeniem afektywnym (SAD) są łagodzone poprzez przebywanie ludzi w obszarach charakteryzujących się wysokim poziomem natężenia oświetlenia.
Bibliografia
Meesters, Y., & Gordijn, M. C. (2016). Seasonal affective disorder, winter type: current insights and treatment options. Psychol Res Behav Manag, 9, 317-327.
Terman, M., Terman, J. S., Quitkin, F. M., McGrath, P. J., Stewart, J. W., & Rafferty, B. (1989). Light therapy for seasonal affective disorder. A review of efficacy. Neuropsychopharmacology, 2(1), 1-22.
Czynniki wpływające na pozawizualne efekty światła (21-23)
Wzorzec dobowej ekspozycji na światło wymaga rytmicznego występowania fazy intensywnego oświetlenia i ciemności.
Numer: 21
Uproszczone oświadczenie
Uzyskanie prozdrowotnego oddziaływania obejmuje intensywnego światło w ciągu dnia oraz ciemność w nocy.
Informacje kontekstowe
Regularność w ekspozycji na intensywne światło w ciągu dnia i ciemność w nocy wiąże się z lepszym zdrowiem fizycznym i psychicznym.
Bibliografia
Brown, T. M., Brainard, G. C., Cajochen, C., Czeisler, C. A., Hanifin, J. P., Lockley, S. W., Lucas, R. J., Munch, M., O’Hagan, J. B., Peirson, S. N., Price, L. L. A., Roenneberg, T., Schlangen, L. J. M., Skene, D. J., Spitschan, M., Vetter, C., Zee, P. C., & Wright, K. P., Jr. (2022). Recommendations for daytime, evening, and nighttime indoor light exposure to best support physiology, sleep, and wakefulness in healthy adults. PLoS Biol, 20(3), e3001571.
Burns, A. C., Windred, D. P., Rutter, M. K., Olivier, P., Vetter, C., Saxena, R., Lane, J. M., Phillips, A. J. K., & Cain, S. W. (2023). Day and night light exposure are associated with psychiatric disorders: an objective light study in >85,000 people. Nature Mental Health, 1(11), 853-862.
Windred, D. P., Burns, A. C., Lane, J. M., Olivier, P., Rutter, M. K., Saxena, R., Phillips, A. J. K., & Cain, S. W. (2024). Brighter nights and darker days predict higher mortality risk: A prospective analysis of personal light exposure in >88,000 individuals. Proc Natl Acad Sci U S A, 121(43), e2405924121. Windred, D. P., Burns, A. C., Rutter, M. K., Ching Yeung, C. H., Lane, J. M., Xiao, Q., Saxena, R., Cain, S. W., & Phillips, A. J. K. (2024). Personal light exposure patterns and incidence of type 2 diabetes: analysis of 13 million hours of light sensor data and 670,000 person-years of prospective observation. Lancet Reg Health Eur, 42, 100943.
Fizjologiczne oddziaływanie światła na człowieka może się zmieniać wraz z wiekiem, ponieważ w procesie starzenia się do siatkówki dociera mniej światła.
Numer: 22
Uproszczone oświadczenie
W procesie starzenia się człowieka soczewka traci na przezroczystości, co może ograniczać wpływ światła na rytm okołodobowy.
Informacje kontekstowe
W procesie starzenia się człowieka soczewka traci na przezroczystości, co może zmniejszać wpływ światła no organizm.
Bibliografia
Chellappa, S. L., Bromundt, V., Frey, S., & Cajochen, C. (2021). Age-related neuroendocrine and alerting responses to light. Geroscience, 43(4), 1767-1781.
Gimenez, M. C., Kanis, M. J., Beersma, D. G., van der Pol, B. A., van Norren, D., & Gordijn, M. C. (2010). In vivo quantification of the retinal reflectance spectral composition in elderly subjects before and after cataract surgery: Implications for the non-visual effects of light. J Biol Rhythms, 25(2), 123-131.
Mellerio, J. (1987). Yellowing of the human lens: nuclear and cortical contributions. Vision Res. 27(9), 1581-1587. https://doi.org/10.1016/0042-6989(87)90166-0
Najjar, R. P., Chiquet, C., Teikari, P., Cornut, P. L., Claustrat, B., Denis, P., Cooper, H. M., & Gronfier, C. (2014). Aging of non-visual spectral sensitivity to light in humans: compensatory mechanisms? PLoS One, 9(1), e85837.
Istnieją znaczne różnice osobnicze w fizjologicznej reakcji organizmu na światło.
Numer: 23
Uproszczone oświadczenie
Ekspozycja na to samo światło może być znacznie różna w zależności od obserwatora.
Informacje kontekstowe
Czynniki środowiskowe, osobnicze oraz wiek, mają wpływ na indywidualne różnice w wrażliwości na światło.
Bibliografia
Chellappa, S. L. (2021). Individual differences in light sensitivity affect sleep and circadian rhythms. Sleep, 44(2).
Phillips, A. J. K., Vidafar, P., Burns, A. C., McGlashan, E. M., Anderson, C., Rajaratnam, S. M. W., Lockley, S. W., & Cain, S. W. (2019). High sensitivity and interindividual variability in the response of the human circadian system to evening light. Proc Natl Acad Sci U S A, 116(24), 12019-12024.
Badania nad pozawizualnymi efektami światła (24-26)
Badania nad fizjologicznymi efektami światła u ludzi w większości przeprowadzono w warunkach laboratoryjnych.
Numer: 24
Uproszczone oświadczenie
Większość badań nad wpływem światła na organizm człowieka została przeprowadzona w laboratoriach.
Informacje kontekstowe
Potrzebne są badania nad ekspozycją na światło w warunkach poligonowych.
Bibliografia
Spitschan, M., & Joyce, D. S. (2023). Human-Centric Lighting Research and Policy in the Melanopsin Age. Policy Insights Behav Brain Sci, 10(2), 237-246.
Istnieje potrzeba badań nad fizjologicznymi efektami światła, obejmujących szeroko zakrojone badania populacyjne.
Numer: 25
Uproszczone oświadczenie
Potrzeba więcej badań, aby zrozumieć, jak światło wpływa na zdrowie w różnorodnych grupach ludzi.
Informacje kontekstowe
Większość badań nad fizjologicznymi efektami światła koncentrowała się na ograniczonych populacjach (określone grupy wiekowe, etniczne lub stany zdrowia). Ważne jest, aby przyszłe badania obejmowały bardziej zróżnicowane populacje zdywersyfikowane geograficznie.
Bibliografia
Johnson, D. A., Wallace, D. A., & Ward, L. (2024). Racial/ethnic and sex differences in the association between light at night and actigraphy-measured sleep duration in adults: NHANES 2011-2014. Sleep Health, 10(1S), S184-S190.
Spitschan, M., & Santhi, N. (2022). Individual differences and diversity in human physiological responses to light. EBioMedicine, 75, 103640.
Fizjologiczne oddziaływanie światła stanowi obszar intensywnych badań naukowych.
Numer: 26
Uproszczone oświadczenie
Naukowcy prowadzą badania dotyczące wpływu światła na procesy fizjologiczne i zdrowie.
Informacje kontekstowe
Zarówno w środowisku naukowym, jak i społecznym rośnie zainteresowanie wpływem światła na rytmy biologiczne, sen, czujność, nastrój i zdrowie. Postęp technologiczny i naukowy umożliwia badaczom coraz dokładniejszą analizę wpływu różnych długości fal i poziomów natężenia oświetlenia.
Bibliografia
CIE. (2024). CIE PS 001:2024 CIE Position Statement on Integrative Lighting – Recommending Proper Light at the Proper Time, 3rd Edition. CIE Central Bureau.